Istotny Tydzień. Kształtowanie polityki Krakowa bez barier

Za nami XXV Tydzień Osób Niepełnosprawnych „Kocham Kraków z Wzajemnością”. Jego program powstał dzięki współpracy Urzędu Miasta Krakowa i organizacji pozarządowych. Przedsięwzięcia przygotowane na 7-14 czerwca wzbudziły spore zainteresowanie uczestników i widzów. Chętni mogli wybrać się na imprezy sportowe, kulturalne, rekreacyjne i integracyjne. Tradycyjnie już OzN zaprezentowały swój dorobek i różne talenty.

7 czerwca na Rynku Głównym nastąpiło uroczyste rozpoczęcie XXV Tygodnia Osób Niepełnosprawnych. W kolejnych dniach odbyły się różne wydarzenia, nie tylko w stolicy Małopolski. Miasto przeznaczyło na te działania 450 tys. zł.

– Ponad 30 organizacji wzięło udział w tegorocznej edycji TON. Z roku na rok odnotowujemy coraz większą liczbę uczestników i nowych NGO-sów. Nawet 20 tys. osób widziało wydarzenia podczas inauguracji. Ok. 18 tys. uczestników i widzów było podczas imprez realizowanych w trakcie Tygodnia – powiedziała „NS” Elżbieta Kois-Żurek, dyrektor Wydziału Polityki Społecznej i Zdrowia Urzędu Miasta Krakowa.

Fundacja Brak Barier zaprezentowała się podczas inauguracji, przeprowadzając trening crossfitu na Rynku Głównym. Dzień później przygotowała Jurajski Piknik w Dolinie Będkowskiej. Rok temu taką imprezę zorganizowała w tym samym miejscu, a w 2022 r. – nad Bagrami w Krakowie.

– Docierały do nas głosy, żeby powrócić do Brandysówki, miejsca znanego z poprzedniej edycji Tygodnia. Tam jest pięknie, tuż obok skały. Uczestnicy zachwalali też oferowane tam jedzenie. Co istotne, zwiększyła się dostępność tego miejsca, wprowadzono ułatwienia dla osób na wózkach, które chciały skorzystać z toalety – wyjaśnił Rafał Pawłowski, prezes Fundacji Brak Barier.

W pikniku wzięło udział ok. 50 osób, w tym beneficjenci tej krakowskiej organizacji pozarządowej. Ona realizuje m.in. zajęcia crossfitu i tańca na wózkach. W programie wydarzenia znalazły się zawody modeli samochodów RC. Dodatkowymi atrakcjami były trening Pilates przeprowadzony przez Justynę Czudek. Chętni mogli zwiedzić okolicę, korzystając z elektrycznych przystawek do wózków. Ponadto przygotowano potrawy z grilla, było też ognisko.

– Jako fundacja działamy od sześciu lat, wyrobiliśmy sobie pewną markę w Krakowie. Zachęcamy kolejne osoby do korzystania z naszych zajęć, treningów. To pozytywnie wpływa na frekwencję na imprezach integracyjnych. W ciągu roku, oprócz pikniku, organizujemy andrzejki i wigilię. Zawsze mamy ponad 50 uczestników – zaznaczył Rafał Pawłowski.

Lekcja z piłką
Propozycją znaną z poprzednich edycji były warsztaty „Usłyszeć football”. Zaprosiła na nie Fundacja Nie Widząc Przeszkód, która od lat promuje blind futbol. Zainteresowani mogli 10-11 czerwca bliżej poznać świat piłki nożnej dla niewidomych. Zajęcia zostały zorganizowane na stadionie MOS Kraków Zachód. O tajnikach tej dyscypliny sportu opowiedzieli zawodnicy i trenerzy Wisły Kraków BF. Biała Gwiazda trenuje i rozgrywa mecze na tym obiekcie. Z niego korzysta też reprezentacja kraju.

– W tym miejscu mamy świetne warunki do uprawiania i promowania blind futbolu. Są m.in. profesjonalne bandy do gry. W ciągu dwóch dni od rana do godziny 13 odwiedziło nas sporo osób. Wśród nich znalazły się grupy reprezentujące naszych partnerów i Wisłę, ale przyjść mógł każdy – poinformował Piotr Niesyczyński, członek zarządu Fundacji Nie Widząc Przeszkód, a także członek sztabu szkoleniowego Wisły Kraków BF.

Główną część warsztatów stanowiły treningi blind futbolu. Tak jak w poprzednich latach, nie zabrakło też tematów związanych z codziennym życiem osób niewidomych i niedowidzących. Uświadamiano więc, w jaki sposób można im pomagać w różnych sytuacjach, np. na przystankach komunikacji miejskiej.

– W trwającym jeszcze półroczu 2024 roku zorganizowaliśmy naprawdę sporo tego typu spotkań, chyba najwięcej w naszej dotychczasowej historii. To był intensywny okres, m.in. dzięki wizytom w szkołach – dodał Piotr Niesyczyński.

Warsztaty w ramach Tygodnia odbyły się tuż po ligowym weekendzie we Wrocławiu. Tam Biała Gwiazda wygrała 2 mecze (10:0 z BTS Rekord Bielsko-Biała BF i 4:0 ze Śląskiem Wrocław BF) i pewnie zmierza po tytuł mistrza kraju. Do zakończenia tych rozgrywek pozostał jeden turniej. Odbędzie się on we wrześniu, właśnie na stadionie MOS Kraków Zachód.

Goalballowa integracja
11-13 czerwca odbył się Integracyjny Puchar Krakowa w Goalball. Uczestników siódmej edycji imprezy ugościła Hala 100-lecia KS Cracovia wraz z Centrum Sportu Niepełnosprawnych. Wydarzenie zostało zorganizowane przez Stowarzyszenie Warto Być Razem, które prowadzi jedyną sekcję goalballa w Małopolsce.

– W porównaniu z poprzednimi latami, zabrakło spotkania z Goalball Polska. Stało się tak ze względu na mistrzostwa Europy Dywizji B we Włoszech. W nich żeńska reprezentacja kraju zdobyła srebrny, a męska – brązowy medal. Te wyniki oznaczają awans naszych drużyn do Dywizji A – powiedział Piotr Niesyczyński, grający trener WBR Groundhogs Kraków.

Do udziale w wydarzeniu zaproszono przede wszystkim organizacje działające na rzecz osób niewidomych i niedowidzących. Świat sportu reprezentowały osoby uprawiające showdown, judo dla niewidomych czy blind futbol. Pojawili się też przedstawiciele Zespołu Szkół i Placówek pn. „Centrum dla Niewidomych i Słabowidzących” w Krakowie, a także Centrum Nauki i Zmysłów – WOMAI Kraków. Program trzydniowego wydarzenia objął treningi, rozgrywki grupowe oraz mecze pokazowe. Zwieńczeniem był piknik integracyjny. Plan zakładał, że odbędzie się on w sąsiedztwie Hali. Jednak opady deszczu sprawiły, że przeniesiono go do pizzerii na Dębnikach.

– Celem jest to, żeby po Pucharze dołączyła do nas jedna czy dwie osoby. Mam tu na myśli przede wszystkim drużynę juniorską. Musimy ją budować niemal od podstaw, bo część graczy przeszła już do seniorów. A jesienią chcemy powalczyć w Wiśle podczas Mistrzostw Polski Juniorów Młodszych, Juniorów i Kobiet – zaznaczył grający trener WBR Groundhogs Kraków.

Razem z alpakami
„Bliżej natury – piknik integracyjny wraz z warsztatami z elementami alpakoterapii” – to wydarzenie, które odbyło się 12 czerwca w Zakrzowcu. O liczne atrakcje na ranczu AlpaTrio zadbała Fundacja Wspierania Rodzin Pogodna Przystań. Ta organizacja pozarządowa zajmuje się tego typu przedsięwzięciami od 2019 r., a po raz drugi zrobiła to w ramach Tygodnia Osób Niepełnosprawnych.

– Przygotowane zostały animacje dla całych rodzin, muzyka i aktywności na świeżym powietrzu. W pikniku wzięło udział ok. 35 osób, w tym 10 osób niewidomych lub niedowidzących – opisała Grażyna Kuźniak-Bodziony, wiceprezes Fundacji Wspierania Rodzin Pogodna Przystań.

Podczas warsztatów odbyły się zajęcia zręcznościowe. W programie wydarzenia znalazły się ćwiczenia motoryki małej. W tym przypadku postawiono na pracę z włóczką, którą owijane były sklejkowe alpaki z wypustkami. Część pikniku przeznaczono na malowanie magnesów z wizerunkiem tych zwierząt. Dodatkową atrakcję stanowiły zajęcia w zagrodzie. Chętni mogli karmić alpaki, a także spacerować z nimi. Organizatorzy przygotowali ognisko połączone z grillem.

– Zawsze uważaliśmy, że TON to piękna inicjatywa, która daje szansę na skorzystanie z wielu propozycji. Ponadto stawia na integrację, która jest ważnym elementem życia codziennego każdego z nas, a w szczególności OzN – podkreśliła Grażyna Kuźniak-Bodziony.

Tandem jedzie dalej
Od 2017 r. Fundacja Pełni Kultury uczestniczy w obchodach Tygodnia. W ramach tegorocznej edycji przygotowała wydarzenie „Tandem sportu i sztuki vol. 5”, które odbyło się 14 czerwca. Z propozycji skorzystało łącznie ok. 25 osób, w tym grupa z Zespołu Szkół i Placówek pn. „Centrum dla Niewidomych i Słabowidzących” w Krakowie.

– Kontynuujemy nasze działania w ramach TON. Widzimy, że cykliczność przynosi korzyści, ponieważ stali uczestnicy spotkań zachęcają kolejnych. Przykładowo, w tym roku osoba z niepełnosprawnością wzroku przyprowadziła widzącą siostrę – powiedziała Anna Franik, przewodnicząca Rady Fundacji Pełni Kultury.

Początkowo uczestnicy spędzili czas na Bulwarach Wiślanych w okolicy Wawelu, gdzie przez ponad 3 godziny zorganizowano przejażdżki tandemowe. Następnie przenieśli się do pobliskiego studia Meditau, znajdującego się przy Placu na Groblach. Tam odbyły się warsztaty ceramiczne „Dotykając sztuki – ręce widzą i pamiętają” z Paolo Spalluto. Edukatorzy wskazywali, w jaki sposób najlepiej formować przygotowaną glinę w różnych formatach. Chętni mogli wykonać np. kubki, tacki, miski czy coś wymyślonego przez siebie. Część osób zrobiła figurki, kwiaty czy świecznik.

– Ponadto do dyspozycji były 2 koła garncarskie, co oznaczało już inne doznania. Jak zauważyła jedna z uczestniczek z Tynieckiej, kształt się łatwo zmienia. Należało zachować uważność podczas pracy nad daną rzeczą. Użycie nieodpowiedniej siły powodowało, że powstawało coś innego niż ktoś sobie zaplanował – zaznaczyła przewodnicząca Rady Fundacji Pełni Kultury.

Pod koszem
Wśród wydarzeń zrealizowanych 14 czerwca znalazł się Dzień otwarty Fundacji For Heroes – kampania informacyjno-promocyjna. Dla tej krakowskiej organizacji pozarządowej było to drugie przedsięwzięcie w ramach tegorocznej edycji TON. Wcześniej zaznaczyła swoją obecność podczas inauguracji Tygodnia na Rynku Głównym. W swoich działaniach skupiła się na popularyzacji koszykówki na wózkach.

Chętni mogli poznać zawodników For Heroes, czyli jedynej w Małopolsce drużyny ww. dyscypliny sportu. W ostatnim sezonie krakowianie zajęli piąte miejsce w Polskiej Lidze Koszykówki na Wózkach. Rok temu zdobyli Mistrzostwo Polski w koszykówce na wózkach 3×3.

– Pierwsza część Dnia otwartego odbyła się w sąsiedztwie Hali 100-lecia KS Cracovia wraz z Centrum Sportu Niepełnosprawnych. To był pokaz umiejętności w wykonaniu naszych graczy na boisku do koszykówki 3×3 – opisał Tomasz Koźmiński, prezes Fundacji For Heroes.

Z czasem uczestnicy wydarzenia przenieśli się do ww. obiektu. Tam rozegrany został miniturniej koszykówki na wózkach. Jego gościem był przewodniczący Komisji Sportu Rady Miasta Krakowa Marek Hohenauer.

– Mamy coraz więcej zapytań od potencjalnych zawodników. W ciągu ostatniego roku przyszło do nas kilka nowych osób. Wspieramy też uchodźców, którzy są po amputacjach. Jeśli ktoś ma niepełnosprawność narządu ruchu, to zapraszamy na treningi, żeby bliżej poznać koszykówkę ­– podsumował Tomasz Koźmiński.

Elżbieta Kois-Żurek, dyrektor Wydziału Polityki Społecznej i Zdrowia Urzędu Miasta Krakowa
Głównym celem TON jest integracja, podniesienie i kształtowanie świadomości o osobach z niepełnosprawnościami, ale i ich samych. Te założenia zostały w pełni zrealizowane. Jak co roku propozycje organizacji były bardzo różnorodne. Od festynów, przez gry miejskie, sportowe aktywności, plenery malarskie, warsztaty po rejsy. Stały one na wysokim poziomie organizacyjnym i miały charakter otwarty, czyli każdy mógł być uczestnikiem. Oczywiście, pewnie mogło być realizowanych więcej zadań, ale jest to również nieodłącznie związane z finansami, których mamy ograniczoną ilość.
TON jest istotny dla kształtowania polityki Krakowa bez barier. Pokazuje, jak miasto ewaluowało w stronę dostępności, by przekazać osobom z niepełnosprawnościami, że są wspierane w swoich marzeniach. Jednocześnie dorobek OzN jest prezentowany jak największej liczbie mieszkańców, aby zrozumieli, że niepełnosprawność to nie wyrok. To kolejny etap w życiu, inny, ale można w nim postawić sobie różne cele, mieć marzenia i dążyć do ich realizacji.
Na przykładzie Tygodnia można prześledzić zmiany pokoleniowe, również w NGO. To nowe spojrzenie na problematykę niepełnosprawności. Bez organizacji pozarządowych trudno byłoby realizować politykę społeczną w naszym mieście. One niejednokrotnie podpowiadają nam, co w Krakowie trzeba poprawić czy przekazują informacje o dobrych praktykach.

Zobacz galerię…

Marcin Gazda, fot. Fundacja Wspierania Rodzin Przystań, Grzegorz Fugas, Fundacja Pełni Kultury, autor

Data publikacji: 28.06.2024 r.